De Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) bracht zijn netwerk samen in Leuven om zich te buigen over de kansen die (lokaal) voedselbeleid kan bieden om de uitdagingen in de landbouw aan te gaan. In de voormiddag bezochten zij verschillende land- en tuinbedrijven rond Leuven. De landbouwers vertelden er over de uiteenlopende kansen en belemmeringen bij de ontwikkeling van hun lokaal verhaal. In de namiddag ontving de Leuvense schepen van Landbouw David Dessers in de Abdij Van Park meer dan 90 sleutelfiguren van ruim 40 organisaties en instellingen.
Voedselbeleid biedt kansen voor landbouw
Het (lokaal) voedselbeleid kan op verschillende manieren tegemoet komen aan de uitdagingen waarvoor de Vlaamse landbouwers staan. Diverse vertegenwoordigers van de SALV – Lode Ceyssens (Boerenbond en SALV ondervoorzitter), Heleen De Smet (Bond Beter Leefmilieu), Nadia Lapage (Fevia Vlaanderen), Gert Engelen (Rikolto) – traden hierover met elkaar in discussie, onder leiding van Tessa Avermaete (KUL). Ook Elke Rogge (ILVO) en Jannes Maes (raadgever landbouw van minister Jo Brouns) namen deel aan het debat. Een vaak gehoorde boodschap was dat het voedselbeleid met nieuwe en verbeterde maatregelen en instrumenten moet bijdragen tot een betere landbouwinkomensvorming.
SALV toekomstwerking: focus op perspectief en kansen
Tijdens het event werd ook ingegaan op de nieuwe toekomstwerking van de SALV. De SALV richt het vizier steeds op een duurzame toekomst van de Vlaamse land- en tuinouw en visserijsector. Deze toekomst staat door uiteenlopende uitdagingen sterk onder druk. Zowel de SALV als de Technische Werkcommissie Visserij hebben in 2017 die uitdagingen geïdentificeerd in twee verkennende nota’s.
Hendrik Vandamme, voorzitter SALV: "De SALV heeft het afgelopen jaar via diverse toekomstdialogen de aandacht gevestigd op de socio-economische en ruimtelijke problematieken die de Vlaamse primaire producenten dagelijks treffen. Het is zaak om nu oplossingsrichtingen aan te wijzen en concreet uit te werken, ook voor de andere SALV-uitdagingen. Daarbij moet de aandacht in het bijzonder gaan naar oplossingsrichtingen die de uitdagingen in hun samenhang tegemoet treden. Daarom is het relevant dat de SALV naast landbouw en visserij ook het bredere perspectief van voeding als strategisch thema opneemt. De raad reikt voor zijn toekomstwerking de hand aan alle actoren die mee perspectief en toekomst willen bieden aan de sector."
Op 24 juni 2022 onthaalde de SALV beleidsmakers en belanghebbenden uit de landbouw en visserij in de Abdij Van Park te Leuven. Tijdens deze editie stond (lokaal) voedselbeleid centraal.
In de voormiddag gingen de genodigden op stap. Ze bezochten vier landbouwbedrijven rond Leuven met oog voor lokale verdienmodellen en de impact van lokaal voedselbeleid.
De verplaatsingen gebeurden per bus: een ideale gelegenheid om bij te praten of nieuwe contacten te leggen.
De bus hield eerst halt bij Vincent en Maarten Van Schoonbeek, te Bierbeek voor een terug- en vooruitblik op de ontwikkeling van hun gemengd landbouwbedrijf.
Het bedrijf investeert volop in nieuwe technieken en machines, en speelt zo proactief in op strenger wordende milieuvoorschriften en -normen.
Maarten Van Schoonbeek wees op de sombere toekomst van de rundveetak van het bedrijf, ten gevolge van stikstofaanpak.
Daarna kwam Michaël Vanhulst uit Bierbeek aan de beurt. De stikstofaanpak en de marktsituatie werpen een schaduw op zijn varkenshouderij én zijn pensioen.
Daarom richtte hij de Fleurderij op: een CSA-bloemenpluktuin. Tijdens de rondleiding leerden de genodigden over de praktische werking, de kansen en uitdagingen van het verdienmodel.
Ook Jan Van der Velpen ontving de genodigden van de SALV in zijn fruitbedrijf. Een deel van zijn productie verdeelt hij via Kort’Om Leuven, een coöperatie gesteund door de stad.
Fruitbedrijf Van der Velpen en de KU Leuven experimenteren volop met agrivoltaics, waarbij de productie van voedsel en zonne-energie samengaan.
Ook CSA De Witte Beek ontving de SALV en zijn netwerk voor een toelichting over hun lokaal verhaal.
CSA De Witte Beek is een tuinbouwbedrijf. Abonnees oogsten er zelf hun groenten.
Jen Nold ging tijdens de lunch in op diverse uitdagingen voor het bedrijf, zoals toegang tot grond, erkenning als landbouwbedrijf en mechanisering.
Na de middag ging het academisch gedeelte van start in de Tiendenschuur van Abdij Van Park te Leuven.
Koen Carels (SALV-secretaris) gaf ter inleiding een overzicht van de vijf SALV-uitdagingen voor een duurzame toekomst voor de landbouw: werven voor het Vlaams voedselbeleid!
David Dessers, schepen van landbouw van Leuven, ging dieper in op de realisaties en ambities van de stad op het vlak van voedselbeleid.
Stefan Van Lani, beleidscoördinator van de erfgoedsite, duidde de geschiedenis van Abdij Van Park als landbouweconomisch en politiek centrum.
De toehoorders vernamen hoe de landbouwactiviteiten in de loop der eeuwen het landschap hebben veranderd.
Nadien beschreef Michaël Moulaert de werking van Kort’Om Leuven.
Op deze inhoudelijke toelichtingen volgde een korte pauze.
Daarna was het tijd voor een panelgeprek over de kansen van het voedselbeleid om de SALV-uitdagingen tegemoet te treden.
Tessa Avermaete trad op als moderator.
Jannes Maes (kabinet van Jo Brouns, Vlaams minister van landbouw) bevestigde dat voedselbeleid nog steeds hoog op de agenda staat van de minister.
Lode Ceyssens (Boerenbond) wees drie resultaatsgebieden voor het Vlaams voedselbeleid: een aantrekkelijk inkomen voor de landbouwer, welzijn en erkenning voor onze voedselproducenten, en het gelijke speelveld.
Gert Engelen (Rikolto) expliciteerde zijn hoop op een slagkrachtig voedselbeleid, een adequate afstemming van de Vlaamse voedselstrategie met het Europese GLB, en een verminderde polarisatie tussen landbouw en natuur.
Het Vlaams voedselbeleid moet bouwen aan een duidelijk, positief landbouwverhaal, de ruimtelijke problematieken adresseren, en voldoende inzetten op innovatie en onderzoek, vond Elke Rogge (ILVO).
Heleen De Smet (BBL) vroeg om een duidelijke doorvertaling van milieu- en klimaatdoelstellingen in het voedselbeleid. Het beleidskader moet ook de positie van de landbouwer in de keten effectief verbeteren.
Het voedselbeleid mag geen aankondigingspolitiek zijn, stelde Nadia Lapage (Fevia Vlaanderen). Ze verwacht voldoende aandacht voor de situatie van de kmo’s van de voedingsindustrie in de keten.
Hendrik Vandamme (voorzitter SALV) wees als besluit op het belang van voedsel als strategisch thema voor de SALV, naast landbouw en visserij.
Een netwerkmoment sloot het SALV-event af.
Een netwerkmoment sloot het SALV-event af.
Het SALV-secretariaat en de sprekers danken de genodigden voor hun deelname aan het geslaagde event.